Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
w sprawie zmiany ustawy o ochronie przyrody
(tekst wysłany do Ministerstwa Środowiska)
Z racji zapisanych w statucie celów Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego pozwalamy sobie na wniesienie uwag dotyczących zmian w traktowaniu drzew i krzewów.
Uwagi dotyczą zmian w ustawie o ochronie przyrody (czyli: zmiany w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Dz. U. z 2015 r. poz. 1651, z późniejszymi zmianami).
Autorzy projektu zaproponowali dopisanie art. 82a.
Art. 82a. Rada gminy, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, może:
1) wprowadzić obowiązek uzyskania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości, a w przypadku wprowadzenia takiego obowiązku może także określić przypadki, w których zezwolenie to nie jest wymagane;
2) wprowadzić obowiązek ponoszenia opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości po uzyskaniu zezwolenia, a w przypadku wprowadzenia takiego obowiązku może także określić przypadki, w których oplata ta nie jest ponoszona;
3) ustalić zasady i sposób ustalania opłaty, o której mowa w pkt 2;
4) ustalić zasady i przypadki rozkładania na raty, odraczania terminu płatności lub umarzania ustalonej opłaty, o której mowa w pkt 2;
5) uzależnić możliwość uzyskania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości od nasadzeń zastępczych, stanowiących kompensację przyrodniczą za usuwane drzewa i krzewy w rozumieniu art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, lub przesadzenia drzewa lub krzewu, a w przypadku wprowadzenia takiego obowiązku może także określić przypadki, w których nasadzenia zastępcze lub przesadzenie drzewa lub krzewu nie musi być dokonywane; obowiązek, o którym mowa, może być wprowadzony alternatywnie, łącznie albo zamiennie z obowiązkiem, o którym mowa w ust. 1 pkt 2;
6) ustalić naruszenia przepisów o ochronie terenów zieleni i zadrzewień, za które ponosi się administracyjną karę pieniężną;
7) ustalić zasady i sposób ustalania wysokości administracyjnych kar pieniężnych za naruszenia, o których mowa w pkt 6;
8) ustalić zasady i przypadki rozkładania na raty, odraczania terminu płatności, obniżania lub umarzania administracyjnych kar pieniężnych wymierzonych za naruszenia, o których mowa w pkt 6, a także przypadki, w których tych kar nie wymierza się.
Proponowane jest uchylenie art. 83–87, które dotychczas regulujących zasady ochrony drzew i krzewów, a także art. 88–89, traktujące o karach za nieprzestrzeganie powyższych zasad.
Stanowisko PTD
Proponowane zapisy powodują, że rady gmin mogą, ale nie muszą, przyjąć regulacje dotyczące zezwolenia, a także ustalać zasady ewentualnego naliczania opłat i kar za usunięcie drzew i krzewów.
Pozostawia to gminom dużą dowolność w regulowaniu tej kwestii, co może skutkować całkowitą rezygnacją z obowiązku uzyskania zezwolenia na usuniecie drzew i krzewów. Zdaniem Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego taki zapis w ustawie może spowodować manipulowanie gminnymi ustaleniami, obowiązującymi zależnie od trudnych do przewidzenia nacisków ze strony różnych czynników miejscowych. Ta uwaga dotyczy szczególnie możliwych nacisków ze strony dużych instytucji i podmiotów dążących do usunięcia nawet bardzo cennych drzew, z powodu przewidywanych inwestycji. Rada gminy może bowiem z różnych powodów zmieniać czasowo swoje postanowienia. Na tym polu może dochodzić do nieprawidłowości, a nawet nadużyć.
Przyjęcie zasady o pozostawieniu gminom decyzji o uzyskiwaniu zezwolenia na wycinkę drzew i ustalanie opłat i kar gminnych, przeczy konstytucyjnemu prawu równego traktowania obywateli. W efekcie ich zastosowania, obowiązujące zasady mogą się diametralnie różnić nawet w przypadku gmin jednego powiatu itp. Zdaniem PTD, nie znaczy to, że przepisy ogólne nie mogą uwzględnić również uwarunkowań lokalnych jednak w ramach przyjętych ustaleń prawnych, obowiązujących w całym kraju.
Naszym zadaniem, gminy nie są przygotowane merytorycznie do podejmowania samodzielnie tak trudnych i ważnych decyzji.
Autorzy projektu proponują dopisanie art. 82b, a zmiany dotyczą tylko punktu 1.
Art. 82b. W przypadku wprowadzenia przez radę gminy obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości zezwolenie to wydaje:
1) właściwy minister albo kierownik urzędu centralnego, który określił teren zamknięty – w przypadku gdy zezwolenie dotyczy usunięcia drzewa lub krzewu na terenach zamkniętych o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa;
Stanowisko PTD
W tym przypadku wydaje się nieuzasadnione, że przepisy dotyczace usuwania drzewi krzewow, bedzie wydawał ten sam organ, ktory taki rejon powołał.
Autorzy projektu proponują dopisanie art. 82c]:
Art. 82c.
1. W przypadku wprowadzenia przez radę gminy obowiązku ponoszenia opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości po uzyskaniu zezwolenia opłaty naliczane są w zezwoleniu na usunięcie drzewa lub krzewu i pobierane przez organ właściwy do wydania tego zezwolenia. Ten sam organ wydaje decyzję w sprawie rozłożenia na raty, odroczenia terminu płatności lub umorzenia ustalonej opłaty, w przypadku ustalenia przez rad ę gminy zasad i przypadków w tym zakresie.
2. W przypadku wprowadzenia przez radę gminy obowiązku dokonywania nasadzeń zastępczych lub przesadzenia drzewa lub krzewu zakres tego obowiązku i warunki jego wykonania określa w zezwoleniu na usunięcie drzewa lub krzewu organ właściwy do wydania tego zezwolenia.
Stanowisko PTD
W tym przypadku nasze stanowisko jest takie jak w uwagach dotyczących art. 82a.
W imieniu Zarzadu PTD
Prezes
Dr hab. Jacek Borowski (prof. SGGW)
Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
w sprawie zmiany ustawy o ochronie przyrody – .pdf